Wpływ warunków klimatycznych, glebowych, agrotechnicznych oraz sprzętu i omłotu na jakość jęczmienia.

Wpływ warunków klimatycznych, glebowych, agrotechnicznych oraz sprzętu i omłotu na jakość jęczmienia.

Jęczmień dwurzędowy jest wysiewany w Europie w okresie wiosennym i z tego też względu jest zwany jarym, w przeciwieństwie do jęczmienia sześciorzędowego, wysiewanego zwykle jesienią — ozimego. Warunki klimatyczne uznaje się za korzystne dla jęczmienia, jeżeli zapewniają stosunkowo niska wilgotność powietrza w okresie wegetacji. Jęczmień wymaga natomiast dostatecznej wilgoci w glebie w okresie wiosennym, przy małych różnicach temperatury i umiarkowanych opadach w czasie letniej wegetacji.

Brak opadów w okresie letnim prowadzi do zbyt wczesnego wysychania ziarna i w konsekwencji do obniżenia skrobiowości. Ponieważ istnieje zależność pomiędzy skrobiowością i zawartością białka, oznacza to, że susza letnia wpływa na podwyższenie zawartości białka w jęczmieniu.

Przy zbyt dużej ilości opadów otrzymuje się jęczmień o gorszym wyrównaniu (niższa wartość celności), o dłuższym okresie dojrzewania fizjologicznego i ciemniejszej barwie łuski.

Jęczmień browarowy wymaga gleby, w skład której wchodzą części drobne, osadzające się w formie szlamu na dnie naczynia po zmieszaniu próbki z wodą. Ich ilość powinna wynosić co najmniej 15%. Do uprawy jęczmienia browarowego nadają się gleby piaskowe i piaskowe z domieszką gliny. Tego rodzaju gleby dają dobre plony, ograniczają wyleganie jęczmienia i przy prowadzeniu właściwej agrotechniki zapewniają uzyskanie niskiej zawartości białka. Ograniczenie możliwości wylęgania jęczmienia stanowi bardzo ważny element, który warunkuje uzyskanie korzystnych parametrów ziarna, w szczególności w odniesieniu do barwy łuski, energii i zdolności kiełkowania oraz cech organoleptycznych.

Zabiegi agrotechniczne, tj. przygotowanie gleby pod zasiew, przestrzeganie terminu zasiewu, technika zasiewu oraz sposób nawożenia, w znacznym stopniu decydują o jakości jęczmienia.

Odpowiednie ustalenie składników nawozów mineralnych, przy uwzględnieniu warunków stanowiskowych, jest sprawą zasadniczą. Bierze się przy tym pod uwagę głównie stosunek potasu, fosforu i azotu oraz zasobność gleby w wapń. Od trafnego doboru tego stosunku nawożenia zależy jakość jęczmienia i wysokość plonów. Nadmierne nawożenie azotowe może doprowadzić wprawdzie do wysokich planów, lecz zwykle także do niekorzystnego podwyższenia zawartości białka w ziarnie (znacznie powyżej 12%).

Warunki sprzętu i omłotu mają również duże znaczenie dla jakości jęczmienia. Suche powietrze w okresie żniw sprzyja dobremu podsuszeniu ziarna, zapewniając mu utrzymanie jasnej, złocistej barwy i czystego zapachu. Zbiory w okresie częstych, względnie długotrwałych opadów prowadzą do powstawania na końcach ziarn ciemnych plam i wpływają na pogorszenie fizjologicznych cech jęczmienia. Najczęściej taki jęczmień nie może być uznany jako browarowy, ponieważ nawet po okresie wtórnego fizjologicznego dojrzewania (po uzyskaniu maksymalnej zdolności kiełkowania) nic odpowiada warunkom normy w zakresie energii i zdolności kiełkowania.

Najkorzystniejsze dla jakości jęczmienia jest przeprowadzenie omłotu po odleżeniu jęczmienia w snopkach. Ziarno nie ulega wtedy uszkodzeniom mechanicznym i okres dojrzewania fizjologicznego może być krótszy.

Ten sposób postępowania nie zawsze może być stosowany w dobie coraz bardziej rozwijającej się mechanizacji zbiorów. Zastosowanie np. kombajnów do zbioru jęczmienia nie prowadzi do znaczniejszego pogorszenia jakości jęczmienia, gdy warunki atmosferyczne w okresie żniw są korzystne. Stosowanie kombajnów wymaga jednak w każdym przypadku natychmiastowego podsuszenia ziarna przy intensywnym przepływie powietrza o temperaturze nie przekraczającej 40°C.