Zasady i warunki przechowywania jęczmienia
Okres, w którym jęczmień osiąga dojrzałość fizjologiczną i traci wrażliwość na wodę jest różny i zależy od wielu elementów, między innymi od odmiany, wilgotności i warunków pielęgnacji podczas mag a zy no wania.
Kampania słodownicza rozpoczyna się zwykle z końcem sierpnia każdego roku i słodownie nie mogąc przerabiać jęczmienia z nowych zbiorów opierają produkcję w nowej kampanii na zapasach jęczmienia ze zbiorów poprzedniego roku. Tak więc określone partie jęczmienia w ilości ok, 15% ogólnego przerobu tego surowca w ciągu kampanii słodowniczej muszą być magazynowane ok. 13 miesięcy.
Przestrzeganie właściwych zasad i warunków przechowywania jęczmienia browarowego ma na celu:
— uzyskanie surowca jęczmiennego o odpowiednio wysokiej jakości, który spełniałby wymagania stawiane przez slodowników, między innymi w zakresie wysokiej zdolności i energii kiełkowania; jest to równoznaczne z dojrzałością fizjologiczną i zanikiem Wrażliwości na wodę, w wyniku czego jęczmień osiąga w swej masie równomierny stopień nawilgocenia podczas procesu moczenia,— ograniczenie do niezbędnego minimum strat podczas długotrwałego magazynowania,
— zachowanie wysokich walorów organoleptycznych jęczmienia, co ma istotne znaczenie dla jakości produkowanego słodu.
Dla zachowania właściwych zasad pielęgnacji jęczmienia należy odpowiednio przygotować ziarno i warunki techniczne magazynowania.
Jęczmień powinien być podsuszony do wilgotności nie przekraczającej 15%. Jest to bardzo ważne dla ograniczenia procesu oddychania ziarna. Podwyższenie wilgotności jęczmienia o 2-f-3°/o powoduje 80-krotne uintensywnienie oddychania i tym samym straty suchej masy, głównie cukrowców.
Jęczmień powinien być magazynowany w temperaturze poniżej 15°C. Wzrost temperatury podwyższa straty, lecz nie w tak dużym stopniu, jak w przypadku wzrostu wilgotności ziarna.
Jęczmień, uprzednio wstępnie oczyszczony, jest magazynowany w pomieszczeniach płaskich i w komorach żelbetonowych.
Magazyny powinny być czyste, suche i wolne od szkodników zbożowo-mącznych. Układ urządzeń pionowego i poziomego przenoszenia powinien umożliwiać łatwe przemieszczanie jęczmienia z komory do komory, względnie z jednego do drugiego magazynu płaskiego. Przerzucanie ziarna zapewnia jego ochłodzenie, gdy temperatura magazynowania jęczmienia znacznie wzrasta ponad 15°C,
Jeżeli przewiduje się dłuższe magazynowanie jęczmienia po zbiorach, powinien on być podsuszony do ok. 12% wilgotności. Proces podsuszania następuje w niskiej temperaturze powietrza. W początkowej fazie suszenia temperatura suszonego ziarna nie powinna przekraczać 35°C, a pod koniec suszenia może wzrosnąć do 40°C. Przekroczenie tych temperatur prowadzi zwykle do obniżenia zdolności kiełkowania i wartości technologicznej jęczmienia.
Jęczmień przeznaczony do magazynowania w okresie np. trzymiesięcznym, a wykazujący wilgotność nie przekraczającą 17%. może być przechowywany bez podsuszania. W tym przypadku proces podsuszania może być zastąpiony wychładzaniem. Taki sposób postępowania jest praktykowany z dobrymi wynikami za granicą.
Równocześnie z chłodzeniem następuje spadek wilgotności zboża o 0,5-2%.
Do wychładzania zboża kierowanego do magazynu służą specjalne urządzenia.
Urządzenia do wychładzania mają przepustowość 30, 60, 110 i 300 t/dobę —przy obniżaniu temperatury zboża o 4-5°C. Tłoczone powietrze zewnętrzne jest ochładzane do temperatury 3-4°C, przy czym jego wilgotność właściwa odpowiednio spada.
Przy eksploatacji urządzeń służących do ochładzania zboża obowiązują następujące zasady postępowania:
— zboże zawierające 12-15% wody, zdrowe i przewidziane do bezpośredniego przerobu, nie musi być chłodzone w przypadku, gdy temperatura jego nie przekracza 20°C,
— zboże zawierające 155-17% wody należy schłodzić 'do temperatury 8-10°C, jednorazowe schłodzenie wystarcza dla kilkumiesięcznego magazynowania,
— zboże o zwartości 17-19% wody należy schłodzić do temperatury 8-10°C, suszenie może być pominięte, jeżeli po ogrzaniu partii powyżej 20°C następuje ponowne ochłodzenie,
— zboże o zawartości 19-21%wody może być przez 3-4 tygodni magazynowane bez podsuszania, jeżeli dokona się ochłodzenia do temperatury 5°C, ponowne ochłodzenie partii zboża jest zalecane, jeżeli pragnie się przedłużyć okres magazynowania do 12 tygodni.
Jęczmień o zawartości wody do 18% może być krótko magazynowany bez suszenia, lecz po ochłodzeniu do temperatury 8-10°C, przy wilgotności 17% może być przechowywany 70-80 dni.