Maczka.
Podług Krockera znajduje się w przecięciu:
w kartoflach 19,64% mączki
w jęczmieniu 40,37% „
w życie 46,25% „
w pszenicy 61,13% „
w kukurydzie znajduje się około 70% mączki.
Kartofle wydają u nas, w stosunku do innych ziemiopłodów, z jednej i tej samej płaszczyzny najwięcej mączki, dla tego to wypalamy spirytus prawie wyłącznie tylko z kartofli. Średni sprzęt żyta z morgi magdeburskiej wynosi 8 sz. ew. 370 funt. mączki, kartofli wydaje morga 60 sz. ew. 1,178 funt. mączki! Ilość procentów mączkowych w kartoflach wynosi 6 do 25, jest zatem bardzo rozmaita. Gatunek ziemi, rodzaj mierzwy, stanowisko w płodozmianie, wilgoć i susza, pory roku rozmaicie wpływają na mączytość kartofli. Rozmaite doświadczenia przekonały: że ze wszystkich gatunków gorzelniczych kartofli, saska cybula najwięcej w sobie mączki zawiera i najlepiej się udaje.
Mączkomierz Krockera podaje nam sposób przekonania się, ile w jakimkolwiek bądź gatunku kartofli mączki się znajduje.
Przyrząd składa się: ze szklanego instrumentu (areometru), słoja szklanego około czterech kwart objętości i drewnianej kopyści.
Przy próbie kładzie się 10 do 20 dobrze wypłukanych kartofli do słoja i nalewa wodą. Następnie rozpuszcza się w tej wodzie 2 lub 3 garście miałkiej soli kuchennej. Jeżeli mimo to, kartofle nie spływają, dosypuje się soli, jeżeli zaś za wiele spłynęło, dolewa się wody. Połowa kartofli powinna pozostać na spodzie, a połowa na wierzch spłynąć. W takim razie równa się ciężkość gatunkowa rozczynu solnego, ciężkości gatunkowej kartofli. Zanurzony w miejsce kartofli mączkomierz, waży ciężkość gatunkową rozczynu solnego co ipso c. g. kartofli.
Tablica Krockera.
|
Jeżeli mączkom. |
100 funt. kartofli zawiera: |
||
|
pokazuje: |
mączki |
części suchych |
|
|
1,130 |
26 |
funt. |
34 funt. |
|
1,125 |
24 ¾ |
funt. |
32 5/8 |
|
1,120 |
23 ½ |
funt. |
31 1/8 |
|
1,115 |
22 ¼ |
funt. |
30 7/8 |
|
1,110 |
21 |
funt. |
28 7/8 |
|
1,105 |
20 |
funt. |
27 5/8 |
|
1,100 |
18 ¾ |
funt. |
26 3/8 |
|
1,095 |
17 ½ |
funt. |
25 1/8 |
|
1,090 |
16 3/8 |
funt. |
24 |
|
1,085 |
15 ½ |
funt. |
22 3/4 |
|
1,080 |
14 |
funt. |
21 3/8 |
|
1,075 |
13 |
funt. |
20 1/8 |
|
1,070 |
11 ¾ |
funt. |
19 1/4 |
|
1,065 |
10 3/8 |
funt. |
18 1/8 |
|
1,060 |
9 ½ |
funt. |
17 |
Ponieważ inaczej nie podobna oznaczyć, choćby powierzchownie tylko., ilości mączki w kartoflach, dla tęgo w każdem gorzelniczym gospodarstwie powinien być aparat Krockera, dla ocenienia, własnych i kupowanych kartofli Beszta części składających kartofel wynosi podług Einhofa przy 20,0% mączki
białka…………. l,4 %
kleju i soli…… 4,1 %
łyka pęcherzów. 2,1 %
wody………….. 72,4 %
100,0
Mączka kartoflana pływa w postaci drobnych kruszyn w pęcherzach napełnionych woda słoną i Wałkiem. Kartofel jest systemem takich pęcherzy powleczonym łupiną. Gdy się kartofel gotuje: pęcherze pęlfają, białko się ssiada (ssiadłe ani w wodzie, ani. w alkoholu się nie rozpuszcza), część wody solnej wygotowuje się, a mączka jako kląjster na jaw występ uje, i dla wszelkich ciał staje się przystępną.
Żyto i wszelki inny ziemiopłód gorzelniczy im bezwzględnie więcej waży, tem jest lepszy. Z kukurydzy, pomimój że jest nieocenionym materyałem gorzelniczym, spirytusu nie wypalamy, bo produkcya dojrzewających u nas gatunków nie opłaca się; z resztą ani galicyjska, ani węgierska kukurudza, nie wyrównuje amerykańskiej.